Sztuczna inteligencja (SI) to jedno z najbardziej fascynujących i dynamicznie rozwijających się obszarów współczesnej nauki. Od klasycznych systemów eksperckich po zaawansowane modele uczenia maszynowego, dziedzina ta zmienia się nieustannie, prowadząc nas ku coraz bardziej zaawansowanym formom technologii. Wydaje się, że jeszcze chwilę temu zastanawialiśmy się czy SI jest w stanie wyprzedzić człowieka i go zastąpić, tymczasem teraz coraz częściej zastanawiamy się nie czy, ale kiedy to się stanie? W związku z tym, jakie powinniśmy wytyczyć granice dla jej rozwoju, jak podejść do kwestii moralnych i etycznych?
Jak zmienia się sztuczna inteligencja?
Pierwsze badania nad sztuczną inteligencją zaczęły się latach 50-tych XX wieku. Wówczas zaczęto experymenty z symulowaniem myślenia w programach komputerowych. Pierwsze koncepcje opierały się na regułach i logice. Niestety, ograniczenia tych modeli były widoczne, gdy próbowano radzić sobie z problemami wymagającymi elastyczności myślowej.
Wraz z postępem technologii, szczególnie w dziedzinie mocy obliczeniowej i ilości dostępnych danych, pojawiła się era uczenia maszynowego. Algorytmy uczące się, zwłaszcza te oparte na głębokim uczeniu, umożliwiły systemom przetwarzanie ogromnych ilości informacji, rozpoznawanie wzorców i podejmowanie decyzji na podstawie doświadczeń.
Od sztucznej inteligencji do świadomości?
Pytanie o to, czy maszyny mogą rozwinąć świadomość, budzi kontrowersje i pobudza wyobraźnię. Wiele badań skupia się obecnie na tworzeniu sztucznej inteligencji, która nie tylko przetwarza dane, ale także rozumie kontekst i podejmuje decyzje, zbliżając się do poziomu ludzkiego myślenia.
Jednakże, świadomość, będąca głębokim i subiektywnym zrozumieniem samego siebie i świata, to kwestia fundamentalnie różna od inteligencji. Aktualne modele sztucznej inteligencji są bardziej zbliżone do zaawansowanych narzędzi analitycznych niż do bytów świadomych. Wydaje się, że w tej dziedzinie pozostaje wiele do zbadania, zarówno z perspektywy naukowej, jak i etycznej.
Obecnie, pod koniec 2023 roku, w związku z zamieszaniem na głównych stanowiskach w OpenAI(odpowiedzialnej min. za ChatGPT) i jednego z ich głównych sponsorów, firmy Microsoft, pojawiły się pogłoski o przekroczeniu kolejnego kamienia milowego oraz odkryciu nowych możliwości zmierzających w kierunku świadomej sztucznej inteligencj.
Sztuczna inteligencja a problemy etyczne i społeczne
Rozwój sztucznej inteligencji niesie ze sobą szereg wyzwań etycznych. Kwestie związane z prywatnością, bezpieczeństwem danych, a także potencjalnym wpływem na rynek pracy stawiają przed społeczeństwem pytania, na które odpowiedzi będą musiały być znalezione w najbliższych latach.
Ważnym aspektem jest także kontrola nad rozwojem sztucznej inteligencji. Konieczne są wytyczne regulacyjne i standardy, które zapewnią odpowiedzialne stosowanie tej technologii. Wspólnota międzynarodowa musi podjąć wysiłki w celu uniknięcia wyścigu zbrojeń opartego na sztucznej inteligencji oraz zagwarantowania, że jej rozwój służy dobru całego społeczeństwa.
Niestety takie sytuacje zdarzają się niezwykle rzadzko i widać dużą opieszałość w podejściu do tego problemu, pozostaje mieć jedynie nadzieję, że tym razem, podobnie jak w przypadku emisji freonu, świat dojdzie do porozumienia.
Przede wszystkim, należałoby wykorzystać naukę z błędów przeszłości i działać w tych kwestiach przed, a nie po tym jak problem będzie już powszechny. Chyba nie bez powodu, możemy postawić tego typu odkrycie na równi z wynalezieniem dynamitu czy bomby atomowej, gdzie tak naprawdę po fakcie ich główni wynalazcy walczyli o zmiany w podejściu do tych wynalazków, zdając sobie sprawę jakie są konsekwencje. Wystosowane w tym roku (2023) pismo podpisane przez najbardziej uznanych ludzi ze świata IT o min. wstrzymanu prac nad SI, świadczy, że jej twórcy są świadomi problemu, pytanie tylko jak podejdą do tego rządy i co gorsza biznes.
Przyszłość Sztucznej Inteligencji
Przyszłość sztucznej inteligencji wydaje się niezwykle obiecująca, jednak równocześnie pełna wyzwań i niepewności. Rozwój nowych algorytmów, lepsza analiza danych oraz postęp w dziedzinie technologii kwantowej mogą przyczynić się do stworzenia bardziej zaawansowanych modeli sztucznej inteligencji.
Jednak, aby te technologie mogły służyć społeczeństwu, konieczne jest równoczesne zrozumienie i szanowanie etycznych i społecznych implikacji ich zastosowania. W miarę jak naukowcy i inżynierowie rozwijają sztuczną inteligencję, równie ważne jest, aby podążać ścieżką odpowiedzialnego i zrównoważonego postępu. W przeciwnym razie, korzyści, jakie niesie ze sobą rozwój SI, mogą zostać zacienione przez problemy spłeczne, etyczne i moralne.
